Skills worden steeds belangrijker in de selectiecriteria. De skillsgerichte arbeidsmarkt kan, naast om- en bijscholing, wel eens de oplossing zijn voor het tekort aan personeel en de vele onvervulbare vacatures, nu en in de toekomst. Eerder dit jaar schreven we er al over.
Maar als we deze dan zo belangrijk vinden, waarom zien we de soft skills nog niet altijd terug in de vacatureteksten en staan de hard skills, zoals opleidingseisen (WO/HBO/MBO) en ervaring, nog steeds bovenaan? Waarom praten we er alleen over en passen we het niet toe?
Wij waren heel benieuwd hoe onze volgers op LinkedIn erover dachten en legden hun een poll voor. Hieruit bleek dat een grote groep vindt dat soft skills heel belangrijk zijn in werving & selectie:
– 52% vindt dat de hard- én soft skills beiden belangrijk zijn in de selectiecriteria
– 45% vindt juist dat soft skills bepalend zijn of iemand geschikt is voor een functie
– slechts 3% vindt dat een diploma (hard skills) heel belangrijk is.
– voor niemand is het opleidingsniveau doorslaggevend of iemand een functie aankan.

Een goed onderwerp dus om binnen jouw organisatie over skills in gesprek te gaan. Maar wat verstaan we eigenlijk onder skills en wat is het verschil tussen deze twee?

Wat zijn hard skills en soft skills?

Volgens de vacaturesite Indeed zijn hard skills te leren en zijn deze met opleiding, training en ervaring te verbeteren. Anderen vullen aan dat deze skills ook meetbaar zijn; het zijn de competenties waar hard voor gewerkt is. Het zijn de cijfers op een diploma en de certificaten die zijn ontvangen.
Soft skills zijn juist meer persoonlijkheidskenmerken die je kunt ontwikkelen, maar die vooral een kwestie zijn van aanleg, karakter en ervaring. Het zijn bijvoorbeeld de sociale persoonlijke vaardigheden die iemand kenmerken als mens.

Waar zit de grens?

De grens tussen deze beide skills is niet altijd even helder en tegelijkertijd ook weer wel. Jaren geleden waren functies beschreven in functiebeschrijvingen en hoorde daar een vastomlijnd takenpakket bij. Hard skills, feitenkennis, vormden dan ook vaak de basis. In bepaalde beroepen is dat nog steeds zo. Maar door wereldwijde ontwikkelingen, wet- en regelgeving, flexibilisering, een sterk veranderende arbeidsmarkt en de kenniseconomie, zijn interpersoonlijke interacties steeds belangrijker. Daarbij gaat het om communicatie, lichaamstaal, algemene communicatieve vaardigheden, maar ook om bijvoorbeeld samenwerking (teambuilding), onderhandelen, empathie, het kunnen luisteren naar wat de ander zegt of hoe iemand met prestatiedruk omgaat of altijd vrolijk op het werk verschijnt. Vaardigheden en competenties, skills die nodig zijn in bijvoorbeeld het contact met anderen. Hierbij spelen ook  iemands aanleg, karakter en ervaring een grote rol. Voor deze soft skills zijn echter geen diploma’s te krijgen, maar deze skills bepalen wel in steeds belangrijkere mate of iemand past in een functie, werkgeluk ervaart en/of succesvol is.

Volgens onderzoek worden soft skills steeds belangrijker

Dat beide skills niet zonder elkaar kunnen staat voorop. Alleen zien we dat het belang veranderd. In sommige beroepen worden soft skills steeds belangrijker. Waarom? Dat hangt met meerdere zaken samen.

Hard skills zijn ‘vergankelijker’, door nieuwe technologie kan kennis soms sneller verouderen. Voorheen was een diploma het bewijs dat iemand de noodzakelijke kennis bezat, alleen is deze kennis soms alweer verouderd voordat de inkt van de handtekening onder het diploma gedoogd is. Dit vraagt dan van iemand aanpassingsvermogen (een soft skills) om de steeds veranderende eisen van kennis bij te houden.

Automatisering speelt ook een rol bij hard skills. Technische knowhow, (hard skills), is makkelijker te automatiseren dan soft skills. Neem de salarisadministratie als voorbeeld. In het verleden beheerde een personeelsmedewerker de salarisstroken; van de (administratieve) inhoud, printen tot het verzenden ervan. Nu is dit proces gedigitaliseerd en hebben personeelsinformatiesystemen dit werk (grotendeels) overgenomen.

Soft skills zijn meer overdraagbaar, dezelfde skills kunnen in verschillende functies of rollen worden ingezet. Dit sluit aan op ons eerdere artikel over dit onderwerp waarin staat dat 82% van de bestaande skills potentie heeft om in andere banen ingezet te worden. Denk aan banen waaraan een tekort, of op lange termijn, behoefte is. Dus veel vaardigheden van verouderde banen, of banen die op termijn verdwijnen, zijn zeer waardevol op de arbeidsmarkt. En hiervoor zijn niet altijd opleidingen, diploma’s of andere hard skills nodig.

Door de technologische ontwikkelingen is de flexibiliteit in ons werk belangrijker geworden; denk aan het gebruik van internet, mailprogramma’s, mobiele telefoons en het online werken. Behalve de hard skills vaardigheid om te leren omgaan met deze applicaties, doet deze vorm van flexibiliteit vooral een beroep op de soft skills. Het vraagt namelijk om (andere) communicatieve vaardigheden.

Hoe ontwikkel ik mijn hard skills en soft skills?

Hard en soft skills kunnen niet zonder elkaar. Het ontwikkelen van beide skills, de manier waarop skills kunnen worden aangeleerd, verschilt van elkaar. Hard skills ontwikkel je door het volgen van bijvoorbeeld een opleiding, een cursus of door het oefenen totdat je vaardig genoeg bent. Soms kan dit snel (in één dag), soms is er een beroepsopleiding voor nodig (bijvoorbeeld drie tot vier jaar) of soms juist een werkervaringstraject.

Het ontwikkelen van soft skills vraagt om wat anders. Allereerst zijn soft skills niet meetbaar of uit te drukken in een certificaat, maar wil iemand zich ergens (verder) in ontwikkelen. En dit begint bij zelfkennis. Het herkennen en erkennen van sterk ontwikkelde of minder sterk ontwikkelde interpersoonlijke vaardigheden en competenties is de basis. Iemand moet weten waar zijn of haar kracht ligt. Dit kan door te reflecteren door gesprekken te voeren met leidinggevenden, collega’s, of met vrienden en kennissen. Dus feedback ophalen.

Wat wij vaak zien is dat iemand ‘blind’ is voor zijn eigen sterk ontwikkelde soft skills. Iemand vindt het hebben van een bepaalde skill vanzelfsprekend, terwijl het juist iemand onderscheidt van de ander.

Wat kan Staatvandienst hierin betekenen?

Onze loopbaancoaches helpen graag in het herkennen en erkennen van iemands soft skills. Met diverse loopbaaninstrumenten, zoals talentanalyses, loopbaanscans, ontwikkelgesprekken of zelfs loopbaanadvies kunnen wij helpen inzicht krijgen in welke skills sterk en minder sterk ontwikkeld zijn. .
Ook om skills verder te helpen ontwikkelen óf om inzicht te krijgen hoe je hard skills kunt uitbreiden of oefenen kunnen zij helpen.

Neem eens contact op met één van onze vestigingen bij jou in de buurt.