Sinds half maart 2020, toen corona zijn intrede deed, veranderde er in korte tijd veel op de Nederlandse arbeidsmarkt. Bedrijven sloten deels of geheel en als gevolg daarvan verdwenen er (al dan niet tijdelijk) banen en beroepen. In andere sectoren groeide juist de vraag naar mensen en nam de baankans toe.
Het soort en de hoeveelheid werk is veranderd en bedrijven moeten heel snel meebewegen. Het komt geregeld voor dat mensen noodgedwongen moeten uitzien naar een andere werkgever. Een ingrijpende gebeurtenis in een mensenleven, die vaak samengaat met emoties van stress en onzekerheid. Van werk naar werkbegeleiding (een outplacementtraject) kan dan van grote betekenis zijn. Helpen zoeken naar andere arbeidsmogelijkheden, ondersteunen bij het maken van een cv of motivatiebrief, zelfs het vinden van vacatures en het oefenen van sollicitatiegesprekken is onder andere wat in deze trajecten gebruikelijk is. Geavanceerde digitale technieken kunnen hierbij helpen. Ook Staatvandienst zet deze regelmatig in.
Echter juist in deze situaties ben ik van mening dat het vinden van een andere baan hem niet zit in dit soort essentiële sollicitatievaardigheden en digitale technieken. Het komt voor dat een kandidaat maximaal matcht met een vacature, een representatief cv heeft en communicatief vaardig is, maar dan toch niet solliciteert naar die baan. Of wel solliciteert maar de baan toch niet krijgt. Waar zit het hem dan wel in?
Voor de start van een outplacementtraject is er vaak al veel gebeurd. Boosheid, op je tenen moeten lopen, spanningen, vertwijfeling, enzovoort. Dit laat zijn sporen na. Als je door ontslag wordt gedwongen een andere werkgever te zoeken, dan liggen frustratie, machteloosheid, gebrek aan zelfvertrouwen en een laag zelfbeeld op de loer. Over zelfregie over de eigen loopbaan maar eens niet te spreken.
Los van de mogelijkheid of soms de noodzaak van het inschakelen van professionele hulp (onderzoek wijst uit dat 1 op de 5 mensen in een rouwproces komt), ontstaat hier eigenlijk een heel belangrijk keuzemoment. Slaat iemand zijn of haar eigen weg in of laat hij of zij het leven bepalen door anderen? Het is de kracht van het persoonlijke loopbaangesprek – waar de sociale vaardigheden en de persoonlijkheid van de loopbaancoach cruciaal zijn – om iemand die keuzes voor te leggen en hem of haar te laten inzien hoe de regie over de eigen loopbaan (weer) kan worden opgepakt. Dat iemand niet afhankelijk hoeft te zijn van situaties waarin anderen hem of haar hebben gebracht.
Het is een utopie te denken dat iedereen (maximaal) in staat is tot zelfsturing en zelfregie. Toch kunnen we als loopbaancoach met goede gesprekken onze invloed aanwenden. We werken met thema’s als “moeten versus willen”. Wat ik hiermee bedoel? Het gevolg van iets ‘moeten’ is dat spieren verkrampen en houding verstijft. ‘Moeten’ kost energie en suggereert dat er geen keuzes te maken zijn. Iets doen in de categorie ‘willen’, maakt iets heel anders los; opluchting! Met behulp van opdrachten en de dialoog ervaart iemand dat hij of zij altijd een keuze heeft en kan maken.
Zeker na een enerverende tijd, is iemand geneigd te denken in onmogelijkheden of heeft hij of zij belemmerende gedachten. Voorbeelden hiervan zijn: “Ik wil wel, maar kan het niet” of “ik ben te oud hiervoor” of “wie zit er nou op mij te wachten?”. Dit soort belemmerende gedachten kunnen verlammend en blokkerend werken. Door onmogelijkheden om te buigen naar mogelijkheden en belemmerende gedachten te transformeren naar helpende gedachten, laten we iemand weer zelf ‘het stuur vastpakken en navigeren’.
Digitalisering verbetert onze dienstverlening, ook in de begeleiding in outplacementtrajecten. Maar waar het echt om gaat in deze trajecten, is de mens zelf. Mensen helpen door ze een spiegel voor te houden en samen te sparren over de vraag waar ben ik goed in, wat vind ik belangrijk in een volgende baan en waar krijg ik energie van? Je maakt mensen bewust van hun toekomst en je leert ze in persoonlijke gesprekken hoe je na zo’n lastige periode weer de regie in eigen handen neemt. Je helpt ze om weer perspectief te zien.
Dus als er een beroep wordt gedaan op sterke sociale vaardigheden en persoonlijkheid van de loopbaancoach, dan legt de computer het hierin af tegen de mens.
Meer weten over outplacement via Staatvandienst? Neem eens contact met ons op.