OUTPLACEMENT

Wat betekent outplacement precies? Wat houdt het in en hoe gaat het in zijn gang? En wat kan dit voor jou als werkgever of werknemer betekenen? Deze en nog veel meer vragen gaan we voor je beantwoorden.

Outplacement en ontslagbegeleiding zijn termen die men vaak door elkaar heen gebruikt. Zoals het woord zegt is het begeleiding die je krijgt als een werknemer ontslagen is. In overleg kan men er voor kiezen om een werknemer outplacement aan te bieden als er een ontslag boven het hoofd hangt. Dit kan zijn door een reorganisatie, omdat de werknemer een ander loopbaanperspectief heeft, of omdat de werkgever, om welke reden dan ook, niet verder wil met de werknemer.

De werkgever is wettelijk niet verplicht een outplacementtraject aan te bieden aan werknemers. Goed werkgeverschap is echter wel wettelijk verplicht. Als een situatie erom vraagt kun je daarom toch kiezen voor een outplacementtraject. Weet wel dat outplacementtrajecten over het algemeen dus niet verplicht zijn om aan te bieden en dat de werknemer ook niet verplicht is om het aanbod aan te nemen. Zijn beiden akkoord met een outplacementtraject, dan heeft de werknemer ook een inspanningsverplichting. Dus het is vrijwillig, maar niet vrijblijvend.

De term outplacement uitgelegd

Outplacement betekent: ‘Begeleiding bij het zoeken naar een nieuwe baan buiten de huidige werkkring van met ontslag bedreigde werknemers.’. In overleg besluiten de werknemer en de werkgever om een outplacementtraject te starten. Dit houdt voor de werknemer in dat er tijdens werktijd middelen en tijd vrij komen om te zoeken naar een nieuwe baan of om iets voor jezelf te starten. Denk hierbij aan tests die antwoord geven op vragen als wat wil ik, wat kan ik en wat doe ik, een beroepskeuzeonderzoek, verkennen van de arbeidsmarkt en advies bij het onderhandelen voor een nieuw contract.

Outplacement is dus hulp voor het zoeken naar een nieuwe baan als je weet dat je ontslagen gaat worden. Later leggen we gedetailleerder uit hoe outplacement precies in zijn werk gaat.

Een organisatie leidt vaak een werknemer door het volledige traject.

Hoewel het aanbieden en aannemen van een outplacementtraject dus niet wettelijk verplicht is, zijn er wel een aantal constructies waarbij het wel verplicht is. Voorbeelden hiervan zijn een vaststellingsovereenkomst, een cao en goed werkgeverschap. In deze gevallen is de werknemer wel verplicht om een outplacementtraject aan te bieden. Een werknemer mag deze vervolgens alsnog afwijzen. Als werknemer ben je dus altijd vrij hier een eigen keuze in te maken. Is er eenmaal overeenstemming over de inzet van een traject, dan is dit niet meer vrijblijvend.

Keuze voor een outplacementbureau

Een outplacement is een zeer persoonlijk en vaak ingrijpend traject. Als werknemer is het fijn als je de ruimte hebt of neemt om zelf een outplacementbureau uit te kiezen. Je wilt immers een fijne plek vinden met mensen waarmee je een goede klik hebt. Dit zijn namelijk de mensen die jou door de komende tijd heen gaan slepen.

Het is echter niet altijd mogelijk om als werknemer zelf een outplacementbureau uit te kiezen. Het kan voorkomen dat een werkgever een contract heeft afgesloten met een outplacementbureau. Dan kun je wel vragen om zelf een begeleider of coach te mogen kiezen. Of als er maar één coach beschikbaar is en het klikt niet? Geef dan aan dat je het niet ziet zitten met de toegewezen persoon.

Als je als werknemer wel zelf een outplacementbureau mag kiezen zijn dit dingen op om te letten:

• De gehanteerde aanpak;
• Rapportage aan de werkgever (privacy);
• Geboden faciliteiten;
• Persoonlijk contact met de begeleider;
• Arbeidsmarktkennis, netwerk en contacten met potentiële nieuwe werkgevers.

Wat gebeurt er tijdens een outplacementtraject?

Ieder outplacementtraject is weer anders en past zich aan, aan de persoon die het traject doorloopt. Wel is er vooraf een soort richtlijn die men vaak aanhoudt. Hieronder lichten we deze toe.

• Opvang en psychologische ondersteuning
  Je kan je voorstellen dat de situatie voor een werknemer erg stressvol kan zijn. Je weet als werknemer dat je werkgever je gaat ontslaan en je je huidige plek moet gaan verlaten. Soms heeft een werknemer geen idee wat hij/zij anders wil gaan doen en kan de toekomst opeens lijken als een zwart gat. Het is daarom dan ook van groot belang dat er iemand is die hierbij kan helpen. Dit brengt rust en orde tijdens het traject en op die manier kan je rustig kijken voor nieuwe functies en dromen.

• Opmaken van een professionele balans
  Als werknemer kan een ontslag soms best rauw op je dak vallen. Of misschien zag je het al wel aankomen. Maar wat moet je nu bij een nieuw bedrijf? Misschien werk je al wel heel lang in je huidige functie en is het een hele tijd geleden dat jij jezelf hebt moeten “verkopen” aan een bedrijf. Tijdens outplacement besteed je hier tijd en aandacht aan. Samen met een professional gaat de werknemer aan de slag om competenties in beeld te krijgen. Wat is jouw ervaring, wie ben jij als persoon en wat breng je mee? Dat zijn vragen die je beantwoord wilt hebben voordat je kunt solliciteren.

• Verkennen van de arbeidsmarkt
  Tijdens het outplacementtraject kijk je samen met een coach naar het aanbod op de huidige arbeidsmarkt. Is er veel veranderd sinds de werknemer vorige keer naar een baan zocht? Of zijn de wensen van de werknemer juist veranderd in de loop van de tijd? Dit neem je mee om goed in beeld te krijgen hoe de arbeidsmarkt er nu uitziet en wat relevant is voor de werknemer. Tegenwoordig strooit men met termen en zijn er nog weinig vaste functienamen. Met behulp van een professional zoek je uit waar de werknemer naar zoekt en hoe je dit het beste aanpakt.

• Leren van specifieke technieken om te solliciteren
  Zoals eerder benoemd is het best mogelijk dat de werknemer als en lange tijd in de huidige functie zit. Of daar misschien binnen het bedrijf naartoe gegroeid is. Dan is solliciteren al een tijd geleden. En in een wereld waar alles in een vaart blijft veranderen is het fijn om dan iemand te hebben die up-to-date is van de processen. Geen cv’s meer die uit alleen tekst bestaan en overal assessments en persoonlijkheidstesten. Door samen met een professional te werken aan deze dingen ga je als werknemer beter voorbereid het werkveld in. Ook zijn er wellicht sollicitatietechnieken die kunnen helpen om een geschikte baan te vinden die de werknemer voorheen nog niet kende. Zo vergroot je het succes van de sollicitatie alleen maar. En dit is voor alle betrokken partijen fijn.

• Blijvende ondersteuning tijdens de zoektocht
  Het voordeel van een volledig outplacementtraject is dat we de werknemer geen moment los laten. Dit betekent: je staat er geen moment alleen voor. Voor je gevoel kan het hele proces erg snel gaan. Voorheen was je nog gewoon aan het werk in je oude functie en nu staat je hele wereld op zijn kop. Als je dan opeens bent losgelaten, kan dit best beangstigend zijn. Gelukkig is dit niet het geval. Ook tijdens de momenten dat jij de stappen moet gaan zetten, staan er professionals voor je klaar. Er blijft ondersteuning aanwezig die jij aan de mouw kan trekken wanneer je dat nodig hebt.

• Advies bij het onderhandelen
  Misschien heb je inmiddels al wat leuks gevonden. Top! Maar nu gaat je nieuwe potentiële werkgever strooien met termen en bedragen waarvan jij niet weet wat je ermee aan moet. Geen probleem, ook hier krijg je hulp bij. Tijdens een outplacementtraject kan een werknemer gebruik maken van de ondersteunende partij tijdens de onderhandeling voor een nieuw contract. Welke punten zijn belangrijk in een contract en wat is het minimale loon dat je wilt aannemen? Deze informatie is niet voor iedereen makkelijk te vinden en professionals die in het vak zitten weten precies wat er wel en niet acceptabel is. Daarnaast heeft een outplacementbureau vaak medewerkers die in een bepaald vakgebied zitten. Dit maakt het onderhandelen met een vakgebied waarin de werknemer nog minder bekend is, een stuk makkelijker.

• Opvolging op een nieuwe werkplek
  Ook als je een nieuw baan hebt gevonden, laten we je als werknemer niet zomaar los. Uiteindelijk ga je over naar je nieuwe functie en mag je weer aan de slag. Je leert weer opnieuw je draai te vinden in een nieuwe omgeving met nieuwe mensen om je heen. Na een tijdje volgt nog een laatste opvolging bij aanvang op een nieuwe werkplek. De professionals die jou eerder hebben geholpen, inmiddels bekende gezichten, kijken nog een laatste keer terug op het hele proces. Ben je tevreden waar je nu zit of moet er toch iets veranderen? We kijken of alles binnen de nieuwe functie naar wens is en welke veranderingen we eventueel doorvoeren. Zeker op psychologisch gebied kan het laatste stuk van de outplacement erg zwaar zijn. De verandering is inmiddels wel erg dichtbij gekomen en je moet je erg aanpassen. Binnen je oude functie had je misschien al volledig je plek gevonden en bij een nieuwe baan moet je opnieuw vechten voor wat jij wilt en waar jij voor staat. Dit gaat de een beter af dan de ander en dit maakt de professionele begeleiding een steuntje in de rug.

Kort samengevat valt er dus niet te zeggen hoe de outplacement er precies uit gaat zien. Vaak leidt een outplacementbureau het outplacementtraject. Zij nemen alle touwtjes in handen en begeleiden de werknemer stap voor stap door het proces. Outplacement werkt dus voor iedereen anders en een werknemer gaat samen met een outplacementbureau met een eigen traject aan de slag.

Outplacement voor de werknemer

Hoe ziet outplacement eruit vanuit de ogen van een werknemer? Hierboven is al beschreven hoe het proces van outplacement in zijn werk gaat. Maar wat gebeurt er nog meer omheen? Naast het werk wat verzet je gaat verzetten voor het vinden van een nieuwe baan brengt outplacement van een werknemer ook veel emotionele last met zich mee. Dit is natuurlijk ook afhankelijk van de situatie van de werknemer. Hieronder lichten we verschillende situaties uit.

Bij ontslag

Er vindt een ontslag plaats. Om welke reden dan ook heeft de werkgever besloten om niet meer verder te willen met de werknemer. Dan volgt er een ontslag. In sommige gevallen gaat dit ontslag gepaard met een outplacementtraject. Dit is over het algemeen het meest voorkomende scenario en het traject zal erg lijken op het proces dat eerder in dit verhaal geschetst is. Onthoud wel: iedereen is anders en dus ook ieder traject. Outplacement wordt aangepast aan de situatie waarin de werknemer zich op dat moment bevindt.

Bij burn-out

Wist je dat 19% van de hoger opgeleiden burn-out symptomen heeft. Dit is dus bijna 1 op de 5. Achter een burn-out zitten l redenen en vaak is het een opeenstapeling van verschillende factoren. Vaak ervaart men een schuldgevoel bij het hebben van een burn-out. Je wil graag door, maar het gaat niet. Dit kan heel frustrerend zijn. Vooral omdat de enige oplossing toch echt rust is.

Er zijn veel mogelijke oorzaken van een burn-out. Vaak is het een samenkomst van verschillende stress-veroorzakende factoren die de emmer doen overlopen. Het is te beschrijven als kernkwaliteiten die te ver doorschieten. Hierdoor beland je te vaak in valkuilen en is het lastig om de balans tussen alle factoren, binnen en buiten werk, in balans te houden.

Tijdens een burn-out ben je minder vitaal. Kleine taken kosten veel energie en het vinden van een nieuwe baan verhoogt de werkdruk nog meer. Daarnaast is solliciteren voor velen spannender dan werken, waardoor het nóg meer energie kost. Terwijl je die op dat moment helemaal niet hebt. Het is goed om te bedenken of de burn-out werkgerelateerd is. Thuis goed uitrusten en daarna weer door werken is in dat geval geen oplossing.

Outplacement vanuit de werkgever

Als werkgever kan je besluiten om toch niet verder te willen met een werknemer. Wettelijk is het niet altijd verplicht om outplacement aan te vragen. Toch kan dit voor alle partijen erg voordelig zijn. De voordelen voor de werknemer zijn kort samengevat de ondersteuning bij het vinden van een nieuwe baan. Voor de werkgever is het echter voordelig om aan de buitenwereld te laten zien dat je betrokken bent bij je werknemers. Je laat hiermee zien dat jouw werknemers veel voor je betekenen en dat je bereid bent tijd en geld te steken in hun geluk. Daarnaast voldoe je in sommige gevallen aan je wettelijke verplichting bij het aanbieden van een outplacement, wat natuurlijk ook goed is.

Hoe lang duurt een outplacement?

Zoals eerder genoemd is er bij outplacement geen vast pad om te bewandelen. Ook de duur van het traject hangt dus volledig af van zowel de werknemer als de werkgever. Ook is de duur afhankelijk van de afspraak die met het outplacementbureau is gemaakt. Blijven de werknemer en het bureau in contact tot er een nieuwe baan is gevonden? Of is er van tevoren besloten dat er voor een vaste periode samen te werken.

Gemiddeld kan je uitgegaan van een outplacement periode van ongeveer zes maanden. Hierbij is het minimale vaak drie maanden en het maximale twaalf maanden.

Transitievergoeding bij outplacement

Transitievergoeding is een vergoeding waar iedere werknemer recht op heeft als men het dienstverband beëindigd. Het is een vergoeding die bedoeld is om jouw arbeidsmarktkansen te vergroten door bijvoorbeeld het volgen van een gerichte cursus of opleiding. Of om een periode te overbruggen wanneer je je eigen onderneming wilt opzetten. Als je de vergoeding gebruikt voor outplacement of omscholing hoef je er als werknemer zelfs geen belasting over te betalen.

• Vanaf 1 januari 2020 is de berekening van de transitievergoeding veranderd en heb je recht op een transitievergoeding vanaf de eerste dag van de arbeidsovereenkomst wanneer je wordt ontslagen. De berekening voor de hoogte van de transitievergoeding is als volgt:
• Je krijgt 1/3 maandsalaris per héél dienstjaar vanaf jouw eerste werkdag;
  De transitievergoeding over het resterende deel van de arbeidsovereenkomst berekend je volgens de formule: (bruto salaris ontvangen over resterende deel arbeidsovereenkomst / bruto maandsalaris) x (1/3 bruto maandsalaris /12 ).

Deze formule gebruik je ook voor het berekenen van de transitievergoeding als de arbeidsovereenkomst korter dan een jaar heeft geduurd.