Loopbaanfases en hun betekenis
Binnen je carrièrepad doorloop je een aantal loopbaanfases. Dit zijn verschillende fases van je loopbaan waarin je door bepaalde gebeurtenissen heen gaat. De fases zijn ontwikkeld om een duidelijke indeling te geven aan je loopbaan en zijn in eerste instantie gebaseerd op het evenwicht tussen ambitie en vaardigheden. Door te weten in welke fase jouw loopbaan zich bevindt, weet je beter waar je aan toe bent en heb je meer kennis van je eigen waarde.
Wat zeggen loopbaanfases?
Loopbaanfases kunnen inzicht geven in jouw waarde binnen de arbeidsmarkt. Het is een soort richtlijn waar jij je bevindt binnen jouw carrièrepad en waar je in de toekomst aan toe bent. In welke jaren bijvoorbeeld de kans groot is dat jij een flinke groei gaat doormaken binnen je loopbaan en wanneer de groei minder zal zijn.
Onthoud wel dat dit maar een richtlijn is. Natuurlijk is iedere persoon en situatie anders en kan het best zijn dat jouw loopbaanfases er anders uit komen te zien. Misschien ga jij veel sneller of juist wat minder snel. Dit is ook afhankelijk van jouw leeftijd als je de arbeidsmarkt in stapt en wat jouw vooropleidingen zijn.
Het heeft uiteraard wel voordelen om grofweg te weten in welke loopbaanfases jij je bevindt. Je kan je daardoor beter voorbereiden op gebeurtenissen als promotie of een aankomend pensioen. Veel fases lijken logisch en voor de hand liggend, maar toch staan we er maar heel weinig bij stil. Terwijl je door erbij stil te staan juist veel beter weet waar je aan toe bent en wat je van je werkgever kan verwachten.
Wat betekenen loopbaanfases voor de werkgever?
Als werkgever heeft het ook voordelen om kennis te hebben van de verschillende loopbaanfases. Zo kan je als werkgever beter inschatten wat een werknemer voor jou en jouw bedrijf kan betekenen. Een werknemer die nog heel sterk zijn vaardigheden aan het ontwikkelen is, kan voor de werkgever op dit moment juist veel tijd kosten, terwijl dezelfde werknemer over een aantal jaar juist een enorme aanwinst is in bijvoorbeeld kennisdeling naar andere collega’s toe.
Bij het zoeken naar nieuwe werknemers is het dan ook belangrijk om vooraf te bepalen wat voor werknemer je zoekt en in welke loopbaanfase hij/zij zich dan bevindt. Als jullie beiden weten waar jullie in het werkveld staan, heeft dit voor zowel jou als voor de werknemer de grootste kans van slagen en dit draagt weer bij aan de duurzame inzetbaarheid van werknemers en de wendbaarheid van de organisatie.
De verschillende loopbaanfases nader toegelicht
Vaak wordt er gebruik gemaakt van het 4-fasenmodel van loopbaanontwikkeling om de verschillende loopbaanfases te omschrijven. We lichten ze kort toe.
De eerste fase is de startfase. Dit zijn medewerkers die nieuw de arbeidsmarkt betreden en nog veel werkervaring moeten en willen opdoen. Starters zijn vaak nog erg onzeker en weten niet altijd wat ze willen. Maar hierdoor staan ze vaak wel open om veel te leren en te ontwikkelen. Je kan hier rekenen op werknemers tot gemiddeld 35 jaar.
Na de startfase gaat een werknemer door naar de volgende fase. De werknemer heeft dan al een stuk meer kennis en ervaring opgedaan en vaak is dit de fase waarin een werknemer wil groeien. Met alle vakkundigheid op zak, wil een werknemer door naar een hogere functie waarbij zijn of haar ervaring echt tot zijn recht komt. In deze is het belangrijk om rekening te houden met veranderingen in de gezinssituatie. Denk aan gezinsuitbreiding dat van invloed kan zijn op de werk-privebalans.
De derde fase wordt gemiddeld ingegaan vanaf 45 jaar. Dit is de fase waarin de drang voor groei wat afneemt. Vaak is er een fijne werksfeer bereikt waarin iemand zich op zijn plek voelt en is de wens voor sterke groei wat minder. Deze fase wordt dan ook vaak omschreven als de balansfase. Het wordt rustiger op werk en er is een nieuwe balans tussen werkdruk en privé ontstaan. De technologische ontwikkelingen staan echter niet stil. Dat betekent dat functies misschien hetzelfde blijven, alleen de werkzaamheden en randvoorwaarden nog steeds kunnen veranderen.
De vierde en laatste fase wordt meestal ingezet rond het 55e levensjaar. Dit is het punt waarop de productiviteit onbewust iets achteruitgaat. Dit kan komen door het lagere energieniveau, mantelzorgtaken, technologische ontwikkelingen, dan wel meer berusting in alle organisatieontwikkelingen. Wel zijn het werknemers die alles weten van het vak en daardoor anderen goed kunnen bijstaan met hun opgedane kennis.
Wanneer ben je toe aan de volgende loopbaanfase?
Het doorlopen van de loopbaanfases is een geleidelijk en natuurlijk proces. Er is dan ook geen harde lijn te trekken wanneer iemand een nieuwe fase in gaat.
Je weet voor jezelf wanneer je richting een nieuwe loopbaanfase verschuift als jouw balans tussen ambitie en vaardigheden verandert. Je krijgt nieuwe wensen en doet steeds meer kennis en ervaring op. De enige die dus kan bepalen aan welke fase je toe bent, ben jij zelf. In gesprek gaan hierover met collega’s, HR, je netwerk en/of vrienden/kennissen kan helpen om door de ervaringen van anderen bewuste keuzes in je loopbaan te kunnen gaan maken
Blijf hierbij wel realistisch en eerlijk tegenover jezelf. Als jij bijvoorbeeld in je startfase al directeur wil worden van een grote organisatie is de kans groot dat dit je op een later moment opbreekt. Je gaat bijvoorbeeld fouten maken omdat je nog niet de juiste kennis in huis hebt. Of je gaat veel te hard aan het werk om zowel je nieuwe functie als je achterstand in kennis bij te benen. Dat is op de langere termijn niet vol te houden en dan heb je kans om in een burn-out of juist een bore-out te belanden.
Meer weten over loopbaanfases? Stel je vragen!
De loopbaancoaches van Staatvandienst kunnen jou als werknemer of als werkgever helpen om beter inzicht te krijgen in de verschillende loopbaanfases en jouw plek binnen de arbeidsmarkt door middel van loopbaanbegeleiding. Onze loopbaanadviseurs zitten door heel het land. Zo hebben we loopbaanadviseurs in Rotterdam, Nijmegen en meer. We kunnen jou als werknemer helpen om duidelijk te krijgen wat jouw doelen zijn en hoe je hier kan komen. We staan voor de werkgever klaar om bijvoorbeeld advies te geven bij het aannemen van nieuwe werknemers of tijdens een reorganisatie van het bedrijf. Er is veel mogelijk en onze experts staan altijd klaar om je verder te helpen. Twijfel dus ook niet bij vragen en neem contact op met Staatvandienst via 0570 62 48 99 of stuur je vragen via de mail naar info@staatvandienst.nl. We denken graag met je mee!