Wat zijn mijn rechten bij ontslag?

Ontslag krijgen kan niet zomaar. Een werkgever moet een goede reden hebben om jou te kunnen ontslaan en moet dit ook kunnen bewijzen. Dat neemt niet weg dat er heel wat op je afkomt en dit heel vervelend voor je kan zijn op het moment dat je ontslagen wordt. De meeste mensen die ontslag krijgen, hebben dit nog nooit eerder meegemaakt en weten ook niet zo goed wat zij moeten doen en hoe ze moeten reageren. Heb jij te horen gekregen dat je binnenkort ontslag krijgt of ben je met je werkgever in overleg om het dienstverband te beëindigen? Weet dan dat je rechten hebt die jou beschermen en dat je jouw ontslag niet in alle gevallen zomaar hoeft te aanvaarden.

Voorop staat dat je als werknemer altijd netjes en rustig blijft en dat je beschikbaar bent en blijft voor werk. Buiten de proeftijd kun je alleen worden ontslagen met toestemming van het UWV (bedrijfseconomische redenen of langdurige arbeidsongeschiktheid) of de kantonrechter (verstoorde arbeidsverhoudingen).

Opzegverbod

In sommige specifieke situaties geldt er een opzegverbod. Zo mag jouw werkgever de arbeidsovereenkomst niet opzeggen als je ziek bent. Deze bescherming verschilt per situatie en is afhankelijk van je soort dienstverband, je belastbaarheid en hoe je werkgever voor verzuim verzekerd is. Je werkgever mag jou evenmin ontslaan tijdens zwangerschap en gedurende de eerste zes weken nadat je weer begonnen bent met werken. Tevens ben je tegen ontslag beschermd als je (kandidaat-)lid bent van de OR. Het is belangrijk dat je jouw werkgever zo snel mogelijk, maar uiterlijk binnen twee maanden na de opzegging, schriftelijk laat weten dat je je beroept op het opzegverbod. Het dienstverband loopt dan gewoon door en je werkgever moet jouw loon blijven betalen, tenzij de cao uitzonderingen bevat.

Vaststellingsovereenkomst

Een vaststellingsovereenkomst, veelal afgekort in VSO, wordt opgesteld wanneer jij samen met je werkgever overeenkomt dat je arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden eindigt. Een ontslagprocedure bij de kantonrechter of UWV is dan niet meer nodig. In deze overeenkomst staan alle afspraken die jij en je werkgever maken rondom de beëindiging van je contract. Denk hierbij aan inhoudelijke afspraken rondom werk en taken, als ook financiële afspraken en begeleiding naar ander werk.

Opzegtermijn

Er is een splitsing te maken tussen de rechten die je hebt als werknemer qua opzegtermijn en de verplichting die je werkgever richting jou heeft. Bovenstaande rechten komen te vervallen als je schriftelijk akkoord gaat met ontslag, of wanneer je nog in je proeftijd zit. Ook geldt het opzegverbod niet wanneer de werkzaamheden van de onderneming eindigen. Bij ontslag moet je werkgever de opzegtermijn in acht nemen. Deze gaat één dag na het ontslag in en loopt door tot de laatste dag van de kalendermaand waarin de opzegtermijn afloopt. De duur van de opzegtermijn staat normaal gesproken in jouw arbeidsovereenkomst of cao. Anders geldt de wettelijke opzegtermijn voor een vast contract. Afhankelijk van het aantal jaren dat je in dienst bent, is dit één tot vier maanden. Tijdens deze periode kun je blijven werken en betaalt je werkgever jouw loon door.

Vergoedingen

Vaak heb je bij ontslag door de werkgever recht op een transitievergoeding. De hoogte van deze vergoeding hangt af van je maandsalaris en de duur van het dienstverband. Als je een beëindigings- of vaststellingsovereenkomst tekent met jouw werkgever, maak je daarin aparte afspraken over de ontslagvergoeding. Onderteken nooit zomaar een dergelijke overeenkomst, omdat je daarmee afstand doet van bepaalde rechten. Het recht op een transitievergoeding vervalt ook wanneer je zelf ontslag neemt, wanneer je bent ontslagen door ernstig verwijtbaar handelen, of wanneer je werkgever failliet is. Je hebt na ontslag meestal recht op een werkloosheidsuitkering (WW-uitkering). Soms is het raadzaam om de vergoeding die je meekrijgt bij ontslag in te zetten om een outplacementtraject te volgen of om hulp bij scholingsadvies te krijgen. Dit helpt je om weer snel je plek te vinden op de arbeidsmarkt.

Ontslagvoorstel gekregen?

Heb je een ontslagvoorstel gekregen van jouw werkgever, dan heb je officieel twee weken bedenktijd. In die twee weken heb je de tijd om goed te bekijken wat jouw rechten en of je een goed voorstel hebt ontvangen. Laat een voorstel van de werkgever altijd nakijken door een specialist om er zeker van te zijn dat je straks ook een WW-uitkering kunt krijgen en zorg ervoor dat je krijgt waar je recht op hebt. Kun je hulp gebruiken bij het vinden van een nieuwe baan op de arbeidsmarkt neem eens contact op met Staatvandienst om te kijken wat onze loopbaancoaches voor jou kunnen betekenen.